Het mooiste bombardement: Thank you boys…and girls.
English translation below
Vijfenzeventig jaar geleden was alle hoop in West Nederland gevestigd op de geallieerden die op het punt stonden Nederland te bevrijden. Nu, vijfenzeventig jaar later, lijkt de wereld weer in oorlog en is alle hoop gevestigd op de bevrijding van een onzichtbare vijand.
Eind april, begin mei 1945, waren het de Engelse en Amerikaanse bommenwerpers die met hun voedseldroppings in het westen van Nederland een tastbare aankondiging van de op handen zijnde bevrijding vormden. Nu zijn de ogen gericht op experts en de zorgverleners die ons moeten redden door het verrichten van een wonder.
Een van de mensen die destijds getuige was van een dropping, was de toen negentien – nu vierennegentig – jarige Amerikaanse Edward Earl Zesch, die als boordschutter van een zware bommenwerper in Engeland gestationeerd was. Op 5 mei 1945 vloog hij, helemaal achter in het toestel, mee voor een voedseldropping naar Nederland en was zo getuige van het ‘voedselbombardement’ op Schiphol. Het beeld daarvan staat hem tot op de dag van vandaag nog helder voor ogen.
(Foto’s uit het archief van Edward Earl Zesch)
“I was on a B-17 as a tail gunner that dropped food at Schiphol on May 5, 1945 as part of Operation Chowhound. We made our drop at around 300'. As we pulled away I observed girls waving white banners at us.”
Foto’s uit het archief van Hans Onderwater.
Zie ook Hans Onderwater, Memories of a miracle / Herinneringen aan een wonder. Memories of the food drops / Herinneringen aan de voedseldroppings 29 April - 8 May 1945-1995. Operation Manna / Chowhound.
Uit verslagen achteraf blijkt dat deze vluchten ook de bemanningsleden van andere Engelse en Amerikaanse bommenwerpers hebben geraakt. Sommigen waren tot tranen toe geroerd tijdens, en na de vluchten. Niet alleen door wat ze zagen – de blije mensen, de tekens van dank in de velden – maar vooral ook omdat ze zich bewust waren van de symboliek van deze ‘bombardementen’. Die waren – behalve levensreddend in termen van voedsel – voor de mensen daaronder vooral een symbool van hoop. Voor veel bemanningsleden waren het de mooiste bombardementen die ze in de hele oorlog hadden meegemaakt. Loretto M. Thompson over een brief die haar vader – Radio Operator van een Amerikaanse bommenwerper – op 6 mei 1945 naar huis schreef:
“I flew yesterday with a Captain Thomas. He is finished but wanted to fly one of these mercy missions […]. This was the first time I'd been over Holland since Krouts there capitulated. I don't know where they kept all the Dutch flags during the German occupation, but they were everywhere yesterday. They waved to us from bridges - horse stops, road junctions, everywhere. It was a wonderful sight - Krouts down there shaking their fists - tulip beds cut up to spell thank you - yes delivering groceries to them was certainly worthwhile. Makes you feel a little better to be dropping something constructive instead of those Hell raisers.”
De ‘voedselbombardementen’ waren voor Nederland een letterlijk daverende apotheose van de bevrijding. Toen stonden mannen uit heel de wereld aan het front. Nu wordt er gewag gemaakt van zorgverleners die ‘aan het front staan’. In beide gevallen gaat het om mensen die hun leven in de waagschaal stellen voor anderen. Daarvoor past niets anders dan respect en erkentelijkheid.
Voor de inzet van de soldaten toen is, ook na 75 jaar, is een ‘Thank you boys’ nog steeds gepast. Laten we – als de huidige crisis is overwonnen – niet vergeten dat dat mede mogelijk was door de inzet van velen in de zorg en in de komende jaren inhoud geven aan de dank die nu veelvuldig wordt uitgesproken: Thank you boys and girls van de zorg!
The most beautiful bombardment: Thank you boys...and girls.
Seventy-five years ago, all hope in the West of the Netherlands was based on the Allies who were about to liberate the Netherlands. Now, seventy-five years later, the world seems to be at war again and all hope is pinned to the liberation of an invisible enemy. At the end of April, early May 1945, it was the English and American bombers who, with their food droppings in the west of the Netherlands, made a tangible announcement of the impending liberation. Now the eyes are on experts and the caregivers who must save us by performing a miracle.
One of the people who witnessed a drop at the time was the then nineteen – now ninety-four – American Edward Earl Zesch, who was stationed in England as a gunner of a heavy bomber. On May 5, 1945, at the very back of the aircraft, he flew to the Netherlands for a food drop and witnessed the 'food bombing' at Schiphol Airport. The image of this still stands clear to him to this day.
"I was on a B-17 as a tail gunner that dropped food at Schiphol on May 5, 1945 as part of Operation Chowhound. We made our drop at around 300'. As we pulled away I observed girls waving white banners at us."
Reports afterwards1 show that these flights have also hit the crew members of other British and American bombers. Some were moved to tears during, and after the flights. Not only because of what they saw – the happy people, the signs of thanks in the fields – but also because they were aware of the symbolism of these 'bombing'. These were – except lifesaving in terms of food – for the people below, mainly a symbol of hope. For many crew members, it was the most beautiful bombing they had experienced throughout the war. Loretto M. Thompson2 about a letter her father – Radio Operator of an American bomber – wrote home on May 6, 1945:
"I flew yesterday with a Captain Thomas. He is finished but wanted to fly one of these mercy missions [...]. This was the first time I'd been over Holland since Krouts capitulated there. I don't know where they kept all the Dutch flags during the German occupation, but they were everywhere yesterday. They waved to us from bridges - horse stops, road junctions, everywhere. It was a wonderful sight - Krouts down there shaking their fists - tulip beds cut up to spell thank you - yes delivering groceries to them was certainly worthwhile. Makes you feel a little better to be dropping something constructive instead of those Hell raisers."
For the Netherlands, the 'food bombing' was a literally thunderous apotheosis of liberation. Then men from all over the world were at the front. Now there are mentions of caregivers who are 'at the front'. In both cases, these are people who risk their lives for others. This deserves nothing but respect and gratitude. For the deployment of the soldiers then, even after 75 years, a 'Thank you boys' is still appropriate. If the current crisis has been overcome, let us not forget that this was partly possible through the efforts of many in healthcare and in the coming years to give substance to the thanks that are now frequently expressed: Thank you boys and girls of care!